Parroquias diocesanas de Barreiros en 1975. I. San Cosme

Recollido da enciclopedia “Inventario Artístico de Lugo y su Provincia”, editado polo Servicio nacional de Información Artística, Arqueológica y Etnológica no ano 1975, baixo a dirección de Elias Valiña Sampedro, Nicanor Rielo Carballo, Santos San Cristobal Sebastián e José Manuel González Reboredo.


Igrexa parroquial de San Cosme

Situada cerca do mar, no medio dun extenso atrio, no que antigamente facíanse romarías populares. Obra dos séculos XVII e XVIII. Unha nave, cruceiro, capela maior e dúas sacristías. Teito moderno. A fachada ten arco adintelado, espadana de dous corpos e tres vanos e puntas de diamante aos lados. Á espadana súbese por escaleira exterior de pedra situada no muro dereito. Porta lateral no muro esquerdo e, ante ela, pórtico de madeira sostido por catro columnas. Sobre a sacristía espadana pequena. No exterior o brazo dereito do cruceiro reloxo de sol de lousa. Pavimento do templo de lastras do país.

Presbiterio.
Retablo da segunda metade do século XVIII en tonalidades azuis e grises e boa talla dourada. Dous corpos e en cada un deles columnas salomónicas talladas con flora do país e dos estípetes. Leva as imaxes modernas de Corazón de Xesús, San Xoán, San Antón, Milagrosa e San Isidro Labrador. No alto grupo da Santísima Trinidade sobre tres anxos, século XVI.

Lado dereito do cruceiro.
Retablo moderno dun corpo, orde composto e rematado en frontón e as imaxes modernas da Virxe do Carme, Santa Ana con Virxe e San Nicolás.

Lado esquerdo do cruceiro.
Retablo moderno, rematado en frontón, con Cristo do século XVIII. Ao carón Virxe e San Xoán modernos. Dúas Virxes de vestir en pedestal. Pila bautismal sinxela de pedra, 0,90 de diámetro. Pila de auga bendita semiesférica xunto á porta principal. Outra pila de auga bendita xunto á porta lateral.

San Cosme. Igrexa d'abaixo

Sacristía.
Cristo popular. Medio viril de prata sen dourar con catro cabezas de anxos e cruz de remate dourados. Cáliz sinxelo, século XVIII, copa de prata e pé de metal. Dous cálices lisos do século XVIII. Cáliz do século XIX de metal amarelo con Cristo no anverso e Inmaculada no reverso. Incensario de estilo rococó de metal e naveta do mesmo. Cáliz de prata sobredourada de finais do século XVIII, cabezas de anxos en pé, nó e copa. Cáliz de prata repuxada con copa dourada, século XVIII.

Tribuna.
San Roque, popular. Virxe de vestir con Neno. San Xosé, século XVIII, repintado. Restos de retablo en rocho.

Capela de Santo Estevo do Ermo.

Situada no medio dun gran risco rodeado de enormes penedos e frondoso arborado, con regato troiteiro e unha fonte de auga mineral un pouco máis arriba. O sitio, de difícil acceso e sumamente fermoso, é escenario dunha típica romaría popular, que ten lugar, anualmente, o Luns de Pascua de Resurrección. A capela foi fundada no século XV e foi reedificada en diferentes épocas. Consta dun nave cuberta de madeira a dúas augas, sacristía detrás e, ante a fachada, un sinxelo pórtico cuberto a tres augas. Espadana dun só vano rematada por bolas de pedra. Pavimento de lastras, arco triunfal de medio punto e pila de auga bendita xunta á porta, que hai no muro lateral esquerdo.

Presbiterio.
Retablo popular xaspeado e dourado de dous corpos, composto. O primeiro corpo leva imaxe titular de Santo Estevo, popular, pintado ao óleo. Ao carón, San Marcos, século XVI e Santo Estevo, de vestir. No segundo corpo, Inmaculada do século XVII, con moitos resaibos populares. Imaxe popular de bicar.

Capela de San Bartolo

Capela de San Bartolomé.

Situada sobre unha roca aberta ás olas da praia de Barreiros, roca chamada “Altar Remior”, e con grandes tradicións dos fenicios e outros pobos primitivos. Hoxe o lugar, desde moi remotas épocas, é centro dunha importante romaría o 24 de agosto, e que as xentes chaman “O San Bartolo”. A zona xunto a capela vaise poboando de importantes chalés. A capela, reconstruída no século XIX, consta dunha nave cuberta de madeira, un sinxelo pórtico e pequena espadana moderna dun só vano. Retablo neogótico sen valor, con imaxe titular de San Bartolomé, popular. Ao carón, San Antón, popular e Santa, popular. Imaxe popular de bicar de San Bartolomé. Dous cruceiros modernos próximos a capela.

Máis información: As parroquias diocesanas no Barreiros de 1965